Dla niektórych zwrot „ programowanie dla dziewczynek ” brzmi jak oksymoron. A kiedy ktoś pyta mnie o radę w zakresie zabaw z programowaniem dla dzieci, to choć pytającymi są zwykle kobiety, to na koniec słyszę zwykle „Super! To powiem mojemu mężowi jak może bawić się z naszym synem :)”. Oczywiście wiem, że są również mamy które nie tylko czytają mojego bloga, ale także programują ze swoimi dziećmi i je gorąco z tego miejsca pozdrawiam 🙂

Ja dzisiaj chcę zachęcić pozostałe mamy, żeby bawiły się w programowanie ze swoimi córeczkami, bo to naprawdę świetna zabawa. Dodatkowo z moich obserwacji wynika, że to właśnie dziewczynki angażują się w trudne zadania o wiele chętniej i bardziej, wystarczy dać im tylko taką możliwość.

Programowanie dla dziewczynek

Tak naprawdę programowanie dla dziewczynek nie różni się niczym od programowania dla chłopców. Bardzo chcę, żeby to wybrzmiało i bardzo bym chciała, żebyśmy nie robili wielkiego halo, bo nasza córka chce się bawić w programowanie. Im szybciej to stanie się normalne dla nas – dorosłych, tym łatwiej będzie dzieciom podążać tą drogą. To my dorośli kreujemy wszelkie stereotypy i to do nas należy przekonanie naszych córek, że programowanie jest taką samą czynnością jak każda inna i naprawdę nie ma tutaj znaczenia czy robi to kobieta czy mężczyzna.

Pisząc ten wpis mam nawet wątpliwości czy powinnam to w ogóle robić, bo mnie personalnie bardzo drażnią akcje typu „ Kobiety zacznijcie programować  ”, czy warsztaty programistyczne tylko dla kobiet, podczas gdy nikt nie robi przecież takich tylko dla mężczyzn. Dlatego chcę podkreślić, że nie ma czegoś takiego jak programowanie dla dziewczynek, czy programowanie dla chłopców. Jest po prostu programowanie. Niemniej jednak gorąco zachęcam do przygotowywania zadań dla naszych córek tak, żeby były one wręcz zachwycone. 🙂

Ponieważ na moim blogu aktywności związane z programowaniem dzielę na te, które wymagają włączenia komputera i te, do których wystarczy kartka papieru i długopis, taki podział zastosuję również tutaj.

Programowanie dla dziewczynek – wersja bez komputera

Oczywiście polecam wszystkie aktywności związane z programowaniem bez komputera, które polecałam do tej pory. Przykłady różnych zabaw znajdziecie w moich poprzednich postach. Tutaj wybrałam dwie aktywności, które opiszę szerzej.

Labirynty

Historia związana z labiryntami została wymyślona przez moją siedmioletnią córkę, która jest wielbicielką koni. Kolejne labirynty są coraz trudniejsze, natomiast historia jest taka sama. Celem konika jest odnalezienie drogi do dziewczynki. Ponieważ konik jest bardzo głodny i trochę spragniony, dlatego po drodze powinien on zjeść wszystkie marchewki i napić się wody z co najmniej jednej kałuży.

Zabawa polega na tym, że dziecko dostaje kartkę z wydrukowanym labiryntem, czystą kartkę i długopis. Zakładamy, że konik porusza się po kratkach. Dziecko pisze algorytm, po czym Ty, na jego podstawie rysujesz szlak, po którym porusza się konik i razem z dzieckiem sprawdzacie czy konik faktycznie dotarł do celu, czy po drodze zjadł wszystkie marchewki i czy napił się wody z co najmniej jednej kałuży.

Polecenia do wykorzystania w tej zabawie:

Do poruszania się – strzałki (w prawo, w lewo, w górę, w dół)

Do zjadania marchewki – „zjedz marchewkę”, a jeżeli dziecko jeszcze nie pisze lub woli rysować, może narysować po prostu symbol marchewki

Do picia wody – „pij wodę” lub symbol wody

To co jest tutaj bardzo ważne to to, że nie wystarczy, żeby konik doszedł do marchewki – kiedy już stanie na polu z marchewką musi ją zjeść, czyli w algorytmie powinno pojawić się polecenie „zjedz marchewkę”. Analogicznie jeżeli chodzi o picie wody.

Labirynty do druku

Poniżej znajdziecie pliki z labiryntami, które wystarczy wydrukować, lub jeżeli nie macie drukarki – wyświetlić na ekranie.

Zadanie 1

Zadanie 2

Zadanie 3

Jak widzicie programowanie dla dziewczynek w tej zabawie objawia się jedynie w historii, cała reszta jest po prostu nauką programowania przy pomocy labiryntów.

Przy rozwiązywaniu tych zadań zachęcam Was do wykorzystywania wszystkich poznanych do tej pory konstrukcji programistycznych. Jeżeli jeszcze ich nie znacie, lub chcecie sobie powtórzyć zapraszam do wpisów z serii “Programować zacznij już dziś“.

Znajdziecie w nich także więcej labiryntów do druku 🙂

Rysowanie konturów

Zabawę tę bardzo dokładnie opisałam w poście związanym z zabawami w podróży.

Poniżej instrukcja, która w tamtym wpisie pokazywała jak narysować serduszko ( które to spokojnie może być wykorzystane w programowaniu dla dziewczynek ), tutaj natomiast narysujemy kwiatuszka.

W ukryciu rysujemy kontur naszego obrazka na jednej z kartek i oznaczamy sobie na nim punkt startowy. Może to wyglądać tak :

Następnie rozpoczynając od punktu startowego, piszemy nasz program wykorzystując polecenia:

W poleceniach litery (P, L, G, D) oznaczają kierunek, w którym porusza się długopis rysując kształt, natomiast liczby oznaczają przez ile kratek należy rysować linię. W programie tym zastosowałam pętle. Polecenie 2 ( 1P 1D ) jest jednoznaczne z serią poleceń: 1P 1D 1P 1D.

Przykładowy program dla kwiatuszka wygląda następująco:

Tak przygotowany program oraz kartkę z oznaczonym punktem startowym dajemy naszej córce, a ta wykonując krok po kroku algorytm rysuje zaprogramowany przez nas kształt.

Przykład z podnoszeniem i opuszczaniem ołówka

Kolejny przykład wymaga podnoszenia i opuszczania ołówka, ponieważ występują w nim kontury nie połączone z pozostałymi częściami obrazka. Dochodzą zatem dodatkowe polecenia: podnieś ołówek (PO), opuść ołówek (OO).  Oznacza to tyle, że kiedy w programie pojawia się polecenie PO kolejne polecenia należy wykonywać bez rysowania, po to, żeby przenieść ołówek w odpowiednie miejsce, gdzie powstanie kolejny kształt. Jeżeli natomiast pojawi się polecenie OO, opuszczamy ołówek i rysujemy dalej według wskazówek.

Oczywiście przykład musi być taki, żeby spodobał się naszej córeczce. U mnie najlepiej sprawdzi się konik. A więc zaczynamy 🙂

Najpierw rysuję sobie kontur, po to żeby łatwiej było mi napisać program i oznaczam na konturze punkt startowy:

Piszę program:

Zauważcie, że użyłam tutaj pętli, Wy oczywiście nie musicie ich stosować 🙂

I tak przygotowany algorytm wręczam swojej córce. Oczywiście jak tylko dostrzegła, że jest to konik wydała z siebie okrzyk radości. Dlatego zachęcam Was do tego, żeby zadania przygotowywać tak, żeby sprawiły one jak największą radość Waszemu dziecku 🙂

Poniżej umieszczam oba algorytmy w wersji do druku.

Algorytm 1

Algorytm 2

Czas usiąść przed komputerem.

Jak niektórzy z Was pewnie wiedzą, platforma code.org jest moją ulubioną, jeżeli chodzi o stawianie pierwszych kroków związanych z nauką programowania z użyciem komputera. A już godzina kodowania, to według mnie miejsce wręcz doskonałe!  Jest tak również dlatego, że są tam zadania przygotowane specjalnie z myślą o dziewczynkach 🙂 Więc jeżeli chodzi o programowanie dla dziewczynek, koniecznie zajrzyjcie na code.org.

Aktywności, które tutaj proponuję, przetłumaczone są na język polski, czyli zarówno polecenia jak i napisy w filmach instruktażowych mogą być po polsku. Jeżeli język nie ustawi Ci się automatycznie na podstawie ustawień w przeglądarce, zawsze możesz go zmienić korzystając z listy rozwijanej u dołu ekranu:

Angry Birds i Plants vs. Zombies

 

My z moją córką zaczynałyśmy od aplikacji Napisz swój pierwszy program komputerowy. Bohaterami zadań są tutaj postacie z Angry Birds i Plants vs. Zombies, czyli nie do końca dziewczęce tematy 😉 .  Według mnie jest to najprostszy z dostępnych tam samouczków uczących podstawowych pojęć związanych z programowaniem poprzez przeciąganie i upuszczanie bloków zawierających fragmenty kodu (tzw. Bloki), dlatego zaczęłyśmy właśnie od niego.

Z jednej strony ciągle uważam, że najlepiej jest zacząć właśnie od tej pozycji, z drugiej zaś wiem, że program ten włączyłyśmy z córką dokładnie raz, podczas kiedy do tych, w których występują postacie lubiane przez moje dziecko czasem wracamy 🙂

 

Koduj z Anną i Elsą

Kiedy włączyłam córce programowanie z Anną i Elsą wręcz nie mogłam oderwać jej od zabawy.  Gra ta jest o tyle trudna, że wymaga znajomości kątów w stopniach, no i tutaj, szczególnie jeżeli chodzi o młodsze dzieci, pomoc mamy będzie nieodzowna… Nie oznacza to jednak, że jeżeli nasze dziecko nie radzi sobie z kątami, a uwielbia Annę i Elzę powinniśmy czekać z tą aktywnością, aż nauczy się kątów. Potraktujmy ten czas jako chwile spędzone razem i wspólnie główkujmy nad rozwiązaniem zadania. Przypominam też, że popełnianie błędów jest zupełnie naturalne, a w programowaniu to wręcz część procesu tworzenia oprogramowania. Nie poprawiajmy zatem naszej córki, gdy tylko zobaczymy, że użyła złego bloku. Pozwólmy jej uruchomić program i samej poprawić błąd 🙂

Vaiana: kodowanie na oceanie

Jeżeli Twoja córka nie lubi „Krainy lodu”, albo już po prostu tamta gra jej się ograła, mam jeszcze jedną propozycję: Vaiana: kodowanie na oceanie. Według mnie ta gra jest prostsza niż „Koduj z Anna i Elsą”, więc śmiało można od niej zacząć. Moja córka jest natomiast fanką „Krainy lodu”, więc jej wybór był oczywisty, a Vaiana wkroczyła do naszego repertuaru dopiero jak ciągłe programowanie Anny i Elsy stało się po prostu nudne 😉

Jeszcze na koniec jedna moja rada. Prezentowane przeze mnie propozycje z portalu code.org zawierają filmiki instruktażowe. Oryginalnie są one nagrywane w języku angielskim, nie maja dubbingu, a jedynie napisy w języku polskim, więc dla Twojej córki mogą być po prostu niestrawne (dla mojej są). Kiedy więc zasiadamy do programowania z córką pomijamy je wszystkie. Niemniej jednak gorąco Cię zachęcam, żebyś w wolnej chwili zajrzała do nich sama – są naprawdę wartościowe.

Programowanie dla dziewczynek w Scratchu

No i jeszcze na koniec, kolejną aktywnością, którą bardzo polecam jest stworzenie z córką jej własnej gry. Niech to ona wymyśli fabułę, dobierze postacie, tło, muzykę, niech to będzie jej gra. Pozwoli to jej nie tylko znacznie podnieść własną samoocenę – w końcu stworzyła grę, ale także pokaże, że programowanie może być również dla niej –w końcu stworzyła grę 😉

Jak stworzyć własną grę w Scratchu dokładnie opisywałam już na moim blogu, więc jeżeli tylko macie ochotę ( Ty i Twoja córka ), gorąco zachęcam do tej aktywności.

W najbliższym czasie planujemy z córką stworzyć jej grę w Scratchu, a szczegóły jej powstawania na pewno opiszę na tym blogu. Coś mi mówi, że pojawią się tam motywy związane z konikami 😉

 

Jeżeli programowanie dla dziewczynek jest Ci bliskie, albo dalekie, albo masz jakiekolwiek inne przemyślenia na ten temat, zachęcam Cię do podzielenia się nimi w komentarzu pod postem, albo na fun page.

No i koniecznie usiądź ze swoją córką i trochę poprogramuj !